Mã vạch là một phương thức thể hiện thông tin dưới dạng các đường kẻ đen và khoảng trắng có thể nhìn thấy được trên các sản phẩm, hàng hóa như sách vở, quần áo, đồ ăn,… Nó giúp cho việc quản lý hàng hóa và thanh toán trở nên dễ dàng và chính xác hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, mã vạch là gì và cách thức hoạt động của nó không phải ai cũng tìm hiểu và biết được. Vì vậy, trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu đầy đủ về mã vạch là gì, các loại mã vạch phổ biến hiện nay và ứng dụng của nó trong cuộc sống.
1. Mã vạch là gì?
Khái niệm mã vạch
Mã vạch là một chuỗi các đường kẻ đen và khoảng trắng có độ rộng và độ dài khác nhau được in trên bề mặt của sản phẩm hoặc bao bì sản phẩm. Đây là một phương thức để mã hóa thông tin về sản phẩm đó, giúp cho việc quản lý và theo dõi hàng hóa trở nên dễ dàng hơn.
Người ta dùng các thiết bị quét quang học hay gọi là máy đọc mã vạch (máy quét mã vạch) và các phần mềm quét mã riêng biệt đọc hình ảnh để quét mã vạch. Thông qua các ứng dụng và máy quét mã vạch, thông tin của sản phẩm sẽ hiện ra như: Nguồn gốc xuất xứ, tên đơn vị sản xuất, thành phần, tiêu chuẩn, chất lượng đăng ký…
Lịch sử phát triển của mã vạch
Mã vạch được phát minh vào năm 1949 bởi hai nhà khoa học người Mỹ Bernard Silver và Norman Joseph Woodland. Họ đã tìm ra cách mã hóa thông tin bằng cách sử dụng các đường kẻ đen và trắng có độ rộng và độ dài khác nhau. Chỉ với những đường kẻ sọc đen và trắng, người dùng có thể truy xuất ra được lượng thông tin lớn hơn rất nhiều mà trên sản phẩm hay bao bì khó có thể thể hiện hết ra được. Tuy nhiên, công nghệ này chưa được áp dụng rộng rãi cho đến khi nó được phát triển và cải tiến bởi David Collins vào những năm 1960. Từ đó đến nay, mã vạch đã trở thành một công nghệ quan trọng trong việc quản lý hàng hóa và thanh toán.
Cách đọc, kiểm tra mã vạch
Để đọc mã vạch, chúng ta cần sử dụng máy quét mã vạch. Máy quét này có thể là máy quét cầm tay hoặc máy quét bàn và ngày nay là điện thoại thông minh có thể được sử dụng rất tiện lợi. Khi đưa máy quét vào gần mã vạch, nó sẽ tự động nhận biết và đọc thông tin từ mã vạch, từ đó truy xuất ra các thông tin cần thiết như tên mặt sản phẩm, giá bán, số lượng hàng trong kho.
Với việc điện thoại thông minh được sử dụng phổ biến như ngày nay, việc đọc mã vạch càng trở nên dễ dàng, thuận lợi và mang tới nhiều ứng dụng vô cùng hữu ích mà không mất nhiều chi phí.
2. Ứng dụng của mã vạch
Mã vạch trước đây thường thấy ở trên các sản phẩm, bao bì thì nay được sử dụng phổ biến trong thanh toán hàng hóa, dịch vụ. Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến nhất của mã vạch:
Truy xuất thông tin hàng hóa
Bạn có thể truy xuất thông tin hàng hóa, sản phẩm dễ dàng bằng máy quét mã vạch chuyên dụng hay có thể sử dụng chính chiếc điện thoại thông minh của mình để đọc thông tin như tên, giá cả, ngày sản xuất, hạn sử dụng,… Tất cả các thông tin cần thiết được nhà sản xuất thể hiện và mã hóa thông qua mã vạch, mang đến sự minh bạch cũng như có thể giúp phân biệt hàng thật giả.
Quản lý hàng hóa dễ đàng
Với sự ra đời của mã vạch thì việc quản lý hàng hóa trở nên đơn giản và tối ưu hơn rất nhiều. Từ quy trình nhập kho, xuất kho, thanh toán đều có thể thông qua mã vạch để kiểm soát, quản lý hàng hóa.
Chỉ với một lượt quét bạn đã có thể nhập được rất nhiều thông tin lên các phần mềm kiểm kho trên máy tính, giúp tiết kiệm rất nhiều thời gian so với kiểm kê bằng tay thông thường, với tính chính xác cao.
Thanh toán
Mã vạch ngày nay được sử dụng phổ biến trong thanh toán.
Chắc hẳn bạn đã rất quen thuộc với việc khi mua hàng tại các cửa hàng, siêu thị, mã vạch trên sản phẩm sẽ được quét và thông tin về sản phẩm và giá cả sẽ được hiển thị trên màn hình máy tính và tổng số tiền phải trả mà không mất công cộng tay. Điều này giúp cho việc thanh toán trở nên nhanh chóng và chính xác hơn.
Ngày nay, việc thanh toán còn được nâng lên một tầm cao mới, khi mà người người nhà nhà đều có thể sử dụng mã vạch 2D (Qr Code) tự tạo để khách hàng có thể thanh toán thuận tiện. Từ các cửa hàng lớn, đến các cửa hàng tiện lợi, cửa hàng dịch vụ hay các sạp bán tại chợ đều có mã Qr Code thanh toán. Với mã vạch, việc thanh toán không sử dụng tiền mặt được đẩy nhanh hơn bao giờ hết.
3. Các loại mã vạch phổ biến hiện nay
Hiện nay, có rất nhiều loại mã vạch được sử dụng trong cuộc sống và mỗi loại đều có ứng dụng riêng. Dưới đây là những loại mã vạch phổ biến nhất hiện nay:
Mã vạch EAN/UPC
Mã vạch EAN (European Article Number) và UPC (Universal Product Code) là hai loại mã vạch được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới. Mã vạch EAN được sử dụng chủ yếu cho mã vạch trên sản phẩm tiêu dùng tại châu Âu và các nước khác trên thế giới, trong khi mã vạch UPC được sử dụng chủ yếu tại Mỹ và Canada. Mã vạch EAN có 13 chữ số và mã vạch UPC có 12 chữ số. Đối với các sản phẩm không có mã vạch EAN hoặc UPC, chúng ta có thể sử dụng mã vạch ISBN (International Standard Book Number) cho sách và mã vạch ISSN (International Standard Serial Number) cho tạp chí.
Mã vạch CODE 39
Mã vạch CODE 39 được sử dụng cho các sản phẩm có kích thước nhỏ hơn và không thể in được mã vạch EAN hoặc UPC. Nó cũng được sử dụng cho các ứng dụng đặc biệt như quản lý thư viện, bệnh viện và hệ thống vận chuyển. Mã vạch CODE 39 có thể mã hóa tối đa 43 ký tự và được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu.
Mã vạch QR
Mã vạch QR (Quick Response) là một loại mã vạch hai chiều được phát triển bởi công ty Nhật Bản Denso Wave vào năm 1994. Nó có khả năng mã hóa thông tin lên đến 7089 ký tự và được sử dụng rộng rãi trong việc quảng cáo, thanh toán và xác thực thông tin. Mã vạch QR có thể được đọc bằng điện thoại di động và thông tin được giải mã và hiển thị trên màn hình điện thoại.
4. Kết
Với sự phát triển không ngừng của công nghệ, mã vạch cũng sẽ tiếp tục được cải tiến và phát triển. Hiện nay, các công ty đang nghiên cứu và phát triển các loại mã vạch mới như mã vạch 2D, mã vạch màu và mã vạch ánh sáng. Các loại mã vạch này sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn cho cuộc sống và giúp cho việc quản lý và thanh toán trở nên dễ dàng và chính xác hơn.
Hi vọng với bài viết mà chúng tôi chia sẻ trên đây các bạn đã hiểu rõ hơn về mã vạch là gì, ý nghĩa của mã vạch và các loại mã vạch thông dụng trên thế giới hiện nay.